Lilium martagon L. lilia złotogłów
Gatunek lilii o największym obszarze występowania. W naturze rośnie od Portugalii na zachodzie, po jezioro Bajkał na wschodzie i Syberię na północy. Spotykana również w Polsce na obszarach górzystych, na niżu w okolicach Warszawy i lasach wokół Olsztyna. Tak szeroki zasięg występowania sprawia, że ta lilia jest bardzo zmienna i wydała w naturze wiele odmian botanicznych [var.: albiflorum, album, cattaniae (syn. dalmaticum), flavidum, hirsutum, pilosiusculum i daugava]. Wszystkie wymienione wcześniej odmiany botaniczne łatwo krzyżują się między sobą zwiększając jeszcze bardziej zróżnicowanie odmian ogrodowych w obrębie L. martagon. Ponadto lilia złotogłów krzyżuje się z takimi gatunkami jak L. hansonii (Van Tubergen 1886 – L. X Marhan = L. martagon x L. hansonii; Powell 1890 – L. X Dalhansoni = L. martagon var. dalmaticum x L. hansonii), L. medeloides (Grove 1915 – L. X Marmed = L. martagon x L. medeloides), wymieniona już L. X Dalhansoni skrzyżowana z L. tsingtauense dało kolejne mieszańce (Robinson 1963), w 1981 Georgi skrzyżował L. martagon z L. tsingtauense. Istnieją potwierdzone doniesienia o żywotnych hybrydach L. martagon z L. X umbelltaum (Niemcy) oraz L. auratum z L. martagon (RPA).
To prawdopodobnie ten gatunek miał na myśli Adam Mickiewicz pisząc
„Zbrodnia to niesłychana,
Pani zabija pana;
Zabiwszy grzebie w gaju,
Na łączce przy ruczaju,
Grób liliją zasiewa,
Zasiewając tak śpiewa:
„Rośnij kwiecie wysoko,
Jak pan leży głęboko;
Jak pan leży głęboko,
Tak ty rośnij wysoko.”
Projekt realizowany ze wsparciem finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodraki Wodnej w Szczecinie
